zaterdag 12 september 2009

1997 Zwartwitinkleur

Informatie boekje ZWARTWITINKLEUR 1997

Ron Scherpenisse

Ron Scherpenisse (geboren in Eindhoven op 28 februari 1970) woont sinds 1982 in Bergen op Zoom. Hij tekende al op zijn zestiende, maar gooide zijn tekeningen altijd weg. Pas toen hij ook ging schilderen, vond hij een werk wel eens de moeite waard om te bewaren. Ron volgde van 1987 tot 1990 een opleiding aan het Grafisch Lyceum in Rotterdam.

Exposities

De reacties op zijn eerste expositie in 1988 waren positief. Zijn werk werd omschreven als opvallend fris en origineel. Tussen 1988 en 1991 volgden meerdere exposities, zowel alleen als samen met andere kunstenaars. Al gauw had hij enige bekendheid.

Kunstproject

In juli 1989 was Ron Scherpenisse bedenker en initiatiefnemer van een kunstproject in het kader van het milieu. Hij wilde een schilderij van 8 bij 4 meter maken, dat aan de rand van een bos geplaatst zou worden. Het schilderij moest een prachtig kleurrijk bos laten zien, waarnaast het echte bos zou verbleken. Het grote contrast zou een duidelijke boodschap uitdragen over het milieu. Hij benaderde bedrijven en een aantal gemeenteraadsleden om het benodigde sponsorgeld bij elkaar te krijgen, maar kreeg onvoldoende steun om het project te bekostigen. Hoewel het project uiteindelijk niet doorging, was het toch een leerzame ervaring.

Stilte doorbroken

Na de exposities in de periode 1988 – 1991 schilderde Ron Scherpenisse jarenlang verder zonder te exposeren. In mei 1997 volgt voor het eerst weer een expositie van schilderijen uit de periode 1987 – 1997 en enkele kleine ruimtelijke objecten. Hoewel zijn persoonlijke gevoel voorop staat, is er soms toch de behoefte om een aantal werken te laten zien. “Ik vind het belangrijk dat mensen gaan kijken naar mijn werk. Of hun oordeel positief of negatief is, vind ik minder van belang.”

Kleurgebruik

Het werk van Ron Scherpenisse was aanvankelijk kleurrijk. Tijdens zijn opleiding leerde hij veel over het maken en toepassen van kleuren en pigmenten. Maar de puur technische benadering van kleuren stond hem tegen. Het gevoel was eruit. Ron schreef in die tijd: “Het is niet eerlijk dat kleuren zich vertonen als vrolijk zijnde. Ze bedriegen het beeld en stelen van de inhoud.” Kleurgebruik werd te gemakkelijk. Het werd een trucje, enkel en alleen gebaseerd op kennis. De emotie was uit de kleuren verdwenen. Het gevolg was dat Ron zich vanaf 1990 ging concentreren op zwarten. De variatie in zijn werken bleef, maar ontstond slechts door het aanbrengen van verschillende, dikke of dunnere lagen verf. Een aantal zwarte werken zijn in expositie te zien geweest in mei 1990. Vanaf 1994 keert de kleur terug in zijn werk. Ron Scherpenisse: “Ik ben kleuren anders gaan waarderen. Op het Grafisch Lyceum werden kleuren puur technisch benaderd. Er zat geen gevoel meer in. Nu heb ik de kennis over kleur naar de achtergrond gedrongen en is de emotie terug. Pas nu kan ik echt met kleuren werken.”

Eigen stijl

Ron Scherpenisse heeft duidelijk een eigen stijl. De formaten die hij kiest zijn bijvoorbeeld niet standaard. Vaak schakelt hij twee of drie doeken – letterlijk – aan elkaar. “Soms blijkt terwijl ik bezig ben dat het formaat niet de juiste keuze is geweest. Dan pakt het werk groter of kleiner uit dan de bedoeling was. Als het kleiner uitvalt blijf ik met een onbedoelde leegte zitten, als het groter uitvalt maak ik er een doek aan vast.” De werken zijn niet gecorrigeerd, niet fraai ingelijst; ze zijn gewoon zoals ze zijn. “Ik ben geen perfectionist. Ik werk slordig. Als er een haar van een kwast of een haar van mezelf in de verf terechtkomt, dan laat ik die zitten. Mijn schilderijen hebben meestal geen lijst. Dat vind ik niet belangrijk. Dat zegt mij niks.” De enorme variatie in zijn werken is opvallend. Het is nauwelijks te geloven dat ze door één en dezelfde schilder gemaakt zijn. Soms speelt kleur een belangrijke rol, soms geen enkele. De afbeeldingen zijn dan herkenbaar, dan weer abstract.

Tevredenheid

Kunst maken is een kwestie van proberen. Het lukt of het lukt niet. Ron Scherpenisse: “Elk schilderij is een gevecht met jezelf. De ene keer maak je iets moois in een half uur. Een andere keer ben je maandenlang bezig, maar wordt het niet wat je bedoelt. Als ik niet tevreden ben, zaag ik het werk in stukken. Ik doe een week niets en begin dan weer met iets anders. Als je te lang aan een schilderij werkt, wordt het alleen maar slechter. Op een bepaald moment moet het af zijn.” Het bepalen van het juiste moment om te stoppen is één van de spanningsvelden van een kunstenaar. Wanneer is een werk af? Ron Scherpenisse: “Soms is een werk klaar, maar kan ik het niet laten om toch nog een streepje te zetten. Daar heb ik dan later spijt van.” Alles kan kunst zijn, als de kunstenaar er maar een goed gevoel over heeft. “Kunst kan een klein streepje zijn op een doek van een vierkante meter. Waar het om gaat is dat het streepje goed is en op de goede plaats staat. Dat is misschien wel het moeilijkste; om een lijntje op de juiste plek te zetten – VOOR MIJ op de juiste plek.”

Kunst: een kwestie van gevoel

Bij het maken van kunst spelen heersende normen geen rol. Een werk hoeft niet verkoopbaar te zijn. Het draait alleen om het vastleggen en losmaken van gevoelens. Ron Scherpenisse (1989): “Door te schilderen verwerk ik mijn emoties. Waar andere mensen hun woede of verdriet uiten in agressie of vandalisme, probeer ik die gemoedstoestanden creatief te uiten.”Volgens Ron hoeft een werk niet ‘mooi’ te zijn. “Kunst heeft niks met schoonheid te maken. Het is een explosie. Het is ‘mooi’ omdat het je persoonlijk raakt.”

Ron Scherpenisse heeft een duidelijke mening over zijn werk. “Normaal blijf je voor een schilderij staan om ernaar te kijken. Maar mijn schilderijen, daar kun je in kruipen. Voor mijzelf geldt dat trouwens alleen tijdens het maken. Als het af is, sluit ik het af en begin aan iets anders. Maar je hoopt dat gevoel toch door te geven aan een ander.”


Het informatie boekje ZWARTWITINKLEUR is verschenen in 1997 in een gedrukte oplage van 600 exemplaren, tekst: Milja Booy Liewers.